Ngày 30-8, Công an tỉnh Quảng Ninh cho biết vừa hoàn tất kết luận điều tra, đề nghị truy tố 16/17 bị can trong vụ án buôn lậu, xuất khẩu chính ngạch hàng nghìn tấn quặng sang Trung Quốc qua cửa khẩu Móng Cái bằng cách 'đội lốt' giấy cuộn.
Trước đó, các trinh sát Phòng CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu Công an tỉnh Quảng Ninh phát hiện bất thường khi từ trước tới nay Trung Quốc chủ yếu xuất khẩu giấy chứ không nhập khẩu, nhưng lại có doanh nghiệp ở Hà Nội xuất khẩu giấy cuộn sang Trung Quốc qua cửa khẩu ở Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh.
Nghi vấn từ những tiếng xe chạy "khác lạ"
Quá trình theo dõi, phát hiện việc vận chuyển giấy phần lớn do các xe siêu trường, siêu trọng chạy "rất ì" trên đường nên khó có thể là giấy. Sau khi báo cáo Ban giám đốc Công an tỉnh Quảng Ninh, chuyên án đấu tranh đã được xác lập.
Ngày 10-9-2020, lực lượng đánh án bất ngờ kiểm tra xe đầu kéo mang biển số 22C-037.89 kéo theo rơmoóc 22R-003.62 phát hiện vận chuyển 51,52 tấn quặng kim loại, một xe khác cũng vận chuyển 49,88 tấn quặng.
Chủ hàng là Công ty TNHH đầu tư xuất nhập khẩu An Phát Việt Nam (Công ty An Phát) có địa chỉ tại khu đô thị Văn Phú, phường Phú La, quận Hà Đông, TP Hà Nội. Trước đó, công ty này làm thủ tục mở tờ khai xuất khẩu cho lô hàng trên ghi là giấy carton dạng cuộn dùng để tạo lớp sóng, hàng mới 100% (được áp thuế suất xuất khẩu 0%) tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái.
Căn cứ tài liệu thu thập được, Công an tỉnh Quảng Ninh đã ra lệnh khám xét khẩn cấp nhà kho ở thôn Phương Cầu, xã Phương Liễu, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh mà người cầm đầu là Nguyễn Khắc Vĩnh (35 tuổi, quê huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình) thuê.
Quá trình khám xét, lực lượng chức năng thu giữ 150.361kg quặng các loại; 25 tấn giấy, 8 tấn tôn sắt dùng để ngụy trang quặng và nhiều phương tiện, công cụ phục vụ việc che giấu quặng.
Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Ninh sau đó ra quyết định khởi tố vụ án hình sự "buôn lậu khoáng sản" và ra quyết định khởi tố bị can đối với Wang XiaoQing (Vương Hiểu Thanh, người Trung Quốc - hiện chưa bắt được), đóng vai trò chủ mưu, cầm đầu đường dây và Nguyễn Khắc Vĩnh cùng 15 bị can khác trong đường dây về tội "buôn lậu" quy định tại khoản 4, điều 188, Bộ luật hình sự.
Tại cơ quan điều tra, Vĩnh khai trước kia từng làm giấy, cuộn giấy để xuất khẩu cho các doanh nghiệp Trung Quốc. Cuối năm 2019, Vĩnh quen biết với Wang XiaoQing (Vương Hiểu Thanh, 40 tuổi, trú tại TP Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc) và được thuê vận chuyển quặng sang Trung Quốc với giá 3 triệu đồng/tấn.
Vĩnh sau đó giới thiệu Lê Anh Đức, từng học và tốt nghiệp Đại học Vân Nam, Trung Quốc, để phiên dịch, giúp sức cho Wang XiaoQing trong quá trình thu mua gom quặng. Sau khi bàn bạc, Vĩnh đứng ra thuê nhà kho tại tỉnh Bắc Ninh để làm nơi đóng gói quặng và Wang XiaoQing có trách nhiệm tập kết quặng về kho của Vĩnh.
Để ngụy trang hàng lậu, Vĩnh cho hàn tôn, tạo thành thùng chứa quặng bên trong còn bên ngoài bọc giấy, ở hai đầu dùng lớp giấy mỏng giống giấy cuộn, sau đó kê khai hải quan gian dối để xuất khẩu quặng theo cửa khẩu chính ngạch sang Trung Quốc.
Xuất lậu trót lọt hơn 10.000 tấn quặng tinh
Thượng tá Bùi Duy Hưng - trưởng Phòng CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu Công an tỉnh Quảng Ninh - cho biết trong chuyên án này cơ quan điều tra cũng đã chứng minh được vai trò của Phạm Văn Kiên trong việc thành lập, đứng tên giám đốc Công ty TNHH đầu tư xuất nhập khẩu An Phát Việt Nam nhằm lấy pháp nhân mở tờ khai xuất khẩu tại cửa khẩu quốc tế Móng Cái.
Đến nay, Công an tỉnh Quảng Ninh đã thu giữ tổng cộng 251,761 tấn tinh quặng chì, quặng kẽm và đã làm rõ trong thời gian từ tháng 5 đến tháng 9-2020, đường dây nói trên đã thông quan, xuất lậu 10.217 tấn tinh quặng chì, quặng kẽm trị giá hơn 200 tỉ đồng.
Duy nhất hiện nay chỉ có Vương Hiểu Thanh, quốc tịch Trung Quốc, đã xuất cảnh về nước do COVID-19 trước thời điểm phá án, nên Công an tỉnh Quảng Ninh đang phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an ra quyết định truy nã quốc tế.
Công an tỉnh Quảng Ninh cũng phối hợp rất chặt chẽ với Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh để đánh giá tài liệu chứng cứ và xác định đủ căn cứ khởi tố pháp nhân thương mại đối với Công ty An Phát Việt Nam. Đây cũng là vụ thứ 2 khởi tố về pháp nhân trên toàn quốc, sau Công an tỉnh Vĩnh Phúc.
